Citybreak w Szkocji – plan zwiedzania na idealny weekend

Szkocja to niesamowity kraj, a jego piękno zostało docenione przez niejednego producenta filmowego. O tym, że posiada też niezwykłą historię dowodzi ogrom zamków, pałaców, starożytnych ruin i średniowiecznych miast. 

Szkocja znana jest też z oryginalnej muzyki folkowej i kiltu, tzw. męskiej spódniczki. Wypowiadając się o kilcie w ten sposób  nie liczcie na sympatię lokalsów. Granie na dudach, tradycyjne dania należące do dość… specyficznych i serdeczni mieszkańcy to jedne z wielu powodów, dla których warto się tam wybrać!

Co warto zobaczyć w Szkocji? Mini przewodnik

W przewodniku celowo pominięte zostały miasta, które są obowiązkowym punktem na mapie Szkocji: Glasgow i Edynburg. Poświęciliśmy im osobne wpisy. Wpis o Edynburgu znajduje się TUTAJ, natomiast TUTAJ znajdziesz wszystkie informacje na temat Glasgow. W niniejszym wpisie znajdziesz natomiast propozycję pozostałych szkockich miejsc.

Potrzebujesz pomocy z wyszukaniem przelotu?

Transport na miejscu​

Z pewnością nie zaskoczymy mówiąc, że najbardziej dogodnym środkiem transportu będzie samochód. Taką właśnie opcję zwiedzania Szkocji polecamy najbardziej. Jest to jednak rozwiązanie dla osób, które nie obawiają się ruchu lewostronnego. Ze swojej strony możemy polecić wypożyczalnię GREEN MOTION.

Jeśli natomiast wynajęcie samochodu nie jest możliwe, warto zwrócić uwagę na ofertę 1-dniowych lub dłuższych wycieczek zorganizowanych z Edynburga lub z Glasgow, podczas których szkocki przewodnik przedstawia wybrane miejsca i dzieli się ogromem wiedzy oraz humoru, jak na Szkota przystało. 

TUTAJ znajdziecie ofertę firmy DISCOVER SCOTLAND.

Co zobaczyć w Szkocji?​ Gotowy plan zwiedzania

Przed przyjazdem warto stworzyć listę miejsc, które koniecznie trzeba odwiedzić. Poniżej zamieszczamy nasze propozycje spędzenia czasu w tym  kraju:

Loch Lomond​

To największe jezioro słodkowodne w Szkocji i najrozleglejsze w Wielkiej Brytanii. Jego długość wynosi 39 km, zaś szerokość waha się od 1,20 km do 8 km. Najgłębsze miejsce w jeziorze liczy 190 m.
O jeziorze powstało wiele piosenek, m.in. „O’ Loch Lomond” zespołu The Bonnie Banks. Ponoć piosenka towarzyszy Szkotom przy smutnych wydarzeniach. Nie chodzi tutaj jednak o pogrzeby, ale – jak informuje przewodnik – o porażki szkockiej drużyny piłkarskiej.

Restauracja w pobliżu: Drovers Inn to hotel i restauracja na terenie parku. Budynek ma ponad 300 lat. Krążą pogłoski, że jest nawiedzony. Szczerze mówiąc, jego aura zdaje się to potwierdzać. Spragnionym przygód proponujemy tutaj nocleg, zaś osobom mniej “ciekawym” polecamy zatrzymanie się w tutejszej restauracji (bardzo przystępne ceny za lunch). 

Dolina Glencoe​

Glen Coe jest jednym z najpiękniejszych zakątków Szkocji, wypromowanym przez takie filmy jak „Skyfall” z Jamesem Bondem czy też „Harry Potter i Więzień Azkabanu”. Glen Coe rozciąga się na obszarze 6 tysięcy hektarów i obejmuje majestatyczne szczyty gór. Najsłynniejszym punktem w dolinie są trzy łączące się ze sobą szczyty, zwane „Trzema Siostrami”. 

Przejazd przez Dolinę Glen Coe prezentuje się mniej więcej tak:
https://www.youtube.com/watch?v=mHt2fUEhGvw 

Glen Coe oznacza w języku gaelickim “Dolinę Łez”. Nawiązuje do tragicznych wydarzeń z 13 lutego 1692, kiedy sporo mieszkańców z klanu MacDonald straciło życie (istnieje sporo wersji na temat tamtych czasów, liczba ofiar oscyluje między 38 a 70). Klan MacDonaldów nie uznawał władzy angielskiego króla Wilhelma oraz Marii II, co skłoniło ich do poparcia jakobitów. To poparcie dla Jakuba II doprowadziło do buntu, w wyniku którego żołnierze Wilhelma dokonali nocnego napadu na członków klanu, mordując przeciwników.
Restauracja w pobliżu: The Laroch Restaurant and Bar – miejsce, w którym zjesz zarówno tradycyjne dania kuchni szkockiej, jak i burgery. Wszystko to w bardzo dobrej cenie.

Loch Ness​

Loch Ness ma nietypowe wymiary – 38 km długości i zaledwie 1,5 km szerokości, co czyni je największym objętościowo jeziorem słodkowodnym w Wielkiej Brytanii. Jednak to nie jego rozmiary przyciągają uwagę ludzi.

To, co rozsławiło Loch Ness, to legenda o Nessie – potworze, który rzekomo zamieszkuje wody jeziora. Przez wieki pojawiały się opisy tej kreatury, z długą szyją i dwoma garbami. Najstarsze relacje o Nessie pochodzą z końca VI wieku, kiedy to Święty Kolumban miał uratować jednego z mieszkańców przed potworem. Od tego czasu pojawiały się kolejne relacje, a nawet zdjęcia potwora w latach 30. XX wieku, gdy wybudowano drogę wzdłuż jeziora. Naukowcy nigdy nie potwierdzili jego istnienia. Badania i poszukiwania utrudnia mętność jeziora – pod taflą widać zaledwie kilka metrów, a jezioro jest całkowicie ciemne.

Mimo braku potwierdzenia istnienia Nessie, legenda przyciąga naukowców, badaczy i przede wszystkim turystów. Loch Ness to prawdopodobnie jeden z najlepszych na świecie chwytów marketingowych. Wiele osób twierdzi, że widziało potwora – być może za sprawą lokalnej whisky.

Zamek Urquhart​

Usytuowany nad brzegiem jeziora Ness zamek został wzniesiony na rozkaz króla Szkocji Aleksandra II w celach obronnych. Urquhart był kiedyś największą średniowieczną warownią w Szkocji i miejscem wielu konfliktów pomiędzy klanami walczącymi o władzę.
Podczas jednego z takich starć w 1692 roku zamek został zniszczony przez wybuchy. Ruiny tego potężnego fortu stanowią niezwykłą atrakcję turystyczną, doskonale wpisując się w krajobraz Loch Ness.

Restauracja w pobliżu: The Dores Inn – restauracja z widokiem na jezioro, która oferuje różnorodne dania, od tradycyjnych po fast-food, sałatki oraz opcje wegetariańskie w bardzo dobrych cenach. 

Wyspa Skye​

Droga na Skye jest atrakcją samą w sobie. Prowadzi przez Highlands, a kilka kilometrów przed wyspą czeka jeden z najbardziej rozpoznawalnych i malowniczych szkockich zamków – Eilean Donan. Wyspa Skye jest atrakcją samą w sobie i bez względu na to, który zakątek odwiedzicie, widoki wszędzie będą piękne. Do tak zwanych „must to see” należą:

• The Old Man of Storr
• Kilt Rock i Mealt Falls
• Skye Museum of Island Life
• Neist Point
• The Quiraing
• Destylarnia Talisker
• Fairy Pools
• Zamek Dunvegan wraz z ogrodami
• Fairy Glen

Restauracja w pobliżu: The Hungry Gull – pyszne lokalne jedzenie, kilka dobrych opcji na lunch. 

Wiadukt Glenfinnan

To kolejne miejsce przyciągające turystów z całego świata, które zdobyło sławę dzięki przygodom Harrego Pottera. Miało swoje 5 minut w 2 części, kiedy Harry wraz z Ronem po nieudanej próbie przejścia przez ścianę na peronie wyruszają niebieskim Fordem w pościg za pociągiem Hogwarts Express. Wiadukt pojawił się także w części “Więzień Azkabanu”. 

Wiadukt znajduje się na trasie linii kolejowej West Highland Line, pomiędzy Fort William a Mallaig. Został zaprojektowany przez inżyniera Roberta McAlpine i zbudowany w latach 1897-1898. Konstrukcja składa się z 21 łuków, z których najwyższy sięga 30 metrów nad ziemią. Ze szczytu wiaduktu rozciąga się wspaniały widok na okoliczne góry, jezioro Loch Shiel oraz pobliski pomnik Bonnie Prince Charlie.

Najbliższy punkt widokowy znajduje się przy Visitor Centre, dojście do niego zajmuje około 10 minut. Niemniej jednak, polecamy inny punkt, znajdujący się na szlaku Viaduct, (dokładny opis szlaku znajdziesz TUTAJ), do którego dotrzemy w pół godziny. Warto też przejść cały szlak, który zajmie ok. 1.5 godziny. Spektakularne widoki na jezioro Loch Shiel oraz dolinę Glenfinnan gwarantowane. 

Na końcu trasy znajduje się Glenfinnan Station Museum, a za stacją stary wagon kolejowy, którego wnętrze przekształcono w restaurację. Mapę ze szlakiem można otrzymać w Visitor Centre. Jeśli chodzi o godziny przejazdu pociągu przez wiadukt  Glenfinnan w miesiącach letnich, są to: 10:45, 13:20, 15:10 i 18:05. Polecamy dotarcie tutaj pół godziny wcześniej, aby spokojnie znaleźć miejsce na parkingu i bez pośpiechu dotrzeć do punktu widokowego.
Restauracja w pobliżu: Glenfinnan Station Dining Car – dobre miejsce na kawę i lunch (zjemy tam np. słynne Fish and Chips).

Inverness​

Inverness jest pięknym miastem nad rzeką Ness i świetną bazą wypadową na liczne szlaki. Przede wszystkim warto zobaczyć usytuowany na wzgórzu zamek z widokiem na miasto, który obecnie jest siedzibą sądu.

Kolejne ciekawe miejsce to Muzeum i Galeria Sztuki w Inverness (szczegóły TUTAJ) nawiązujące do historii, archeologii, sztuki i dziedzictwa Szkocji. Miasto posiada też przyjemne trasy spacerowe wzdłuż rzeki Ness.
Inverness to również świetna baza wypadowa do słynnego Loch Ness, zamieszkiwanego przez najsłynniejszego potwora na świecie. To także idealna baza wypadowa do wędrówek po jednym z najpiękniejszych parków narodowych Wielkiej Brytanii: Cairngorms National Park.

Restauracje w pobliżu:
MacGregor’s Bar zachwyca najlepszym rzemiosłem szkockiego warzenia piwa i destylacji. Bar MacGregora to miejsce na świetny lunch w świetnej cenie, które przy okazji serwuje najbardziej autentyczne doświadczenie szkockiego pubu.
Hootananny’s – tradycyjny pub ze szkocką muzyką na żywo.

Pitchlorry

Bliskość rzeki Tummel i rzeki Tay sprawia, że miasteczko jest popularnym miejscem dla miłośników sportów wodnych, takich jak kajakarstwo czy wędkarstwo. Nie brak tam również uroczych budynków wiktoriańskich z kamienia.
Pitlochry może się pochwalić letnim teatrem: Teatr Pitlochry Festival Theatre, z szerokim programem teatralnym, jest jedną z głównych atrakcji kulturalnych miasteczka.

Kilka kilometrów od Pitlochry mieści się destylarnia Blair Athol, gdzie możesz zapoznać się z procesem produkcji szkockiej whisky, a także wziąć udział w degustacji. Dla osób dysponujących większą ilością czasu polecamy wspinaczkę na Craigower Hill. W okolicach Pitlochry znajduje się kolejne ciekawe miejsce – zamek Blair Castle. To jeden z najważniejszych zabytków historycznych w tym kraju. 

We wrześniu Pitlochry jest gospodarzem festiwalu Highland Games, gdzie można zobaczyć szkockie konkurencje sportowe, takie jak rzut młotem czy dyskiem. Zdecydowanie warto wziąć udział w tej imprezie!
Restauracja w pobliżu: Fern Cottage – urocza restauracja z wieloma opcjami na lunch w niskich cenach. Restauracja serwuje też wiele opcji posiłków bezglutenowych. 

Fort William ​

To urocze miasteczko położone na zachodnim wybrzeżu Szkocji, w pobliżu malowniczego Loch Linnhe pod masywem góry Ben Nevis (najwyższego szczytu Wysp Brytyjskich). Fort William jest otoczone górami, jeziorami, rzekami i lasami, co sprawia, że upodobali go sobie miłośnicy przyrody i aktywności outdoorowych.
Z miasteczka można wyruszyć na malowniczą przejażdżkę pociągiem Jacobite Steam Train, którego trasa wiedzie przez piękne krajobrazy, np. słynny wiadukt Glenfinnan. Warto dodać, że  Fort William leży na obszarze Lochaber Geopark z unikalnymi formacjami skalnymi.
Restauracje w pobliżu:The Geographer – świetna restauracja o ciekawym wnętrzu.
The Wildcat – dobre miejsce na kawę i ciasto.

Glen Nevis​

To urokliwa dolina wokół rzeki Nevis, oferująca liczne szlaki turystyczne i wodospady, w tym imponujący Steall Falls. Wodospad liczy około 120 metrów wysokości i jest jednym z najwyższych w Szkocji.

Restauracja w pobliżu: Glen Nevis Restaurant & Bar – dania kuchni lokalnej, duże porcje w dobrych cenach.

Ben Nevis​

To najwyższy szczyt Szkocji i popularny cel wycieczek turystycznych. Można zdobyć go pieszo lub za pomocą kolejki linowej, ciesząc się zapierającymi dech w piersiach widokami na okolicę.

Zamek Dunnottar ​

Dunnottar Castle to imponująca ruina zamku położona na klifie nad Morzem Północnym, w pobliżu Stonehaven w Szkocji. To wyjątkowe miejsce zachwyca swoją malowniczą lokalizacją i bogatą historią. Zamek był świadkiem wielu ważnych wydarzeń w historii Szkocji, takich jak wojny niepodległościowe czy przemiany religijne. Dunnottar słynie również z wielu legend i ciekawych opowieści. 

Aberdeen

Aberdeen to trzecie pod względem wielkości miasto w Szkocji. Miasto szczyci się długą historią. Wiele starszych budowli wykonano z granitu, dlatego też często nazywa się go Granitowym Miastem. W latach 70-tych za sprawą ropy naftowej stało się bardzo bogate.
Podczas wizyty w Aberdeen warto zajrzeć do Fyvie Castle, Footdee (dzielnica Aberdeen, będąca kiedyś rybacką wioską), Aberdeen Town House (neogotycki budynek, w której obecnie mieści się Urząd Miejski), Marischal College, który jest drugim największym budynkiem z granitu na świecie, Rubislaw Quarry, Kościół Świętego Mikołaja oraz Johnston Gardens (uroczy ogród wielokrotnie wygrywał brytyjskie konkursy na najpiękniejsze kwiaty). 

Restauracja w pobliżu:
Books and Beans to doskonałe miejsce na śniadanie, od naleśników po owsiankę. W kawiarni mają także obszerną całodniową kartę dań z tostami panini, kanapkami i sałatkami.
Moonfish Cafe – choć nazywane jest kawiarnią, to raczej ekskluzywne bistro, oferujące dania z ryb i nowoczesną kuchnię brytyjską. Serwują tam lunch i kolację  (specjalne oferty są dostępne podczas lunchu od wtorku do piątku).

Zamek Eilean Donan

Zamek Eilean Donan jest chyba najbardziej romantycznym szkockim zamkiem i z pewnością jednym z najczęściej fotografowanych. Położony jest na wyspie, na jeziorze Loch Duich niedaleko miejscowości Dornie w zachodniej części szkockiego regionu Highland. Został wzniesiony w XIII wieku, a w VI wieku mieścił się tu klasztor, który zamieszkiwał Święty Donan starający się szerzyć chrześcijaństwo wśród plemion Piktów. 

Restauracje w pobliżu:
The Clachan, Dornie – tradycyjna knajpka w wiosce Dornie z świetnymi opcjami na lunch, lokalnym piwem i whisky. 

Kulinaria

Haggis to niekwestionowany specjał szkockiej kuchni narodowej, który brzmi… dość niepoważnie. To aromatyczny pudding przyrządzany z owczych podrobów, wymieszanych z cebulą, mąką owsianą, tłuszczem i przyprawami. Wszystko to zostało zaszyte i duszone w owczym żołądku

Fish and Chips: Chociaż nie jest to danie typowo szkockie, to popularna potrawa w Glasgow. Skosztuj pysznego smażonego dorsza lub innego świeżego fileta rybnego, podawanego z frytkami i sosem tatarskim.

Scotch Pie to tradycyjna szkocka przekąska składająca się z kruchego ciasta z mieloną wołowiną lub baraniną, często z dodatkiem cebuli i przypraw. Scotch Pie często spożywa się na zimno jako przekąskę lub na ciepło z dodatkiem ziemniaków i warzyw.

Cranachan to szkocki deser z warstw płatków owsianych, śmietany, miodu i jagód, często podawanych z whisky.

Cullen Skink: To szkocka zupa rybna, przygotowywana z dorsza, ziemniaków, cebuli, selera i śmietany. 

Waluta

Waluta obowiązująca to funt szkocki. W większości miejsc możliwość płatności kartą. Jak zawsze polecamy kartę wielowalutową REVOLUT. 

Szkocja posiada w obiegu własną wersję funtów, których banknoty różnią się wyglądem od funtów brytyjskich. Wydawane są przez Bank of Scotland (szósty najbogatszy bank na świecie!), Royal Bank of Scotland oraz Clydesdale Bank. Każdy z nich zajmuje się produkcją swoich wersji. Ważne: takie funty są akceptowane jedynie na terenie Szkocji. Można je wymienić m.in. w takich miejscach jak: kantory, banki, hotele oraz punkty informacji turystycznej ale tylko na terenie Szkocji! 

Średnie temperatury roczne

W Szkocji panuje łagodny klimat. Zimą temperatura rzadko spada poniżej 0°C, natomiast latem sięga około 20-25°C. Idealny czas na zwiedzanie to wiosna, kiedy temperatura jest łagodna. Przygotuj się jednak na częste opady deszczu, a także błyskawiczną zmianę temperatur. 

Słynne powiedzenie “nie zadowala Cię pogoda w Szkocji? Poczekaj 5 minut” sprawdza się w stu procentach. Pogoda w Szkocji to temat żartów mieszkańców. Mówi się nawet, że w Szkocji wszystkie pory roku mogą wystąpić w ciągu jednej godziny. Faktycznie, pogoda w Szkocji jest dynamiczna i w krótkim czasie po radości z promieni słońca zmokniemy przez ulewny deszcz. 

Top 5 rzeczy do zrobienia na miejscu​

1. Skorzystaj z rejsu po legendarnym jeziorze Loch Ness, zamieszkiwanym przez najsłynniejszego potwora na świecie!
2. Zobacz dolinę Glen Coe, która stała się scenerią do filmu “Skyfall “ z agentem Bondem. 
3. Zobacz najpiękniej położony wiadukt Glenfinnan, który prowadzi do Hogwartu!
4. Wybierz się na koncert muzyki szkockiej  do tradycyjnego pubu!
5. Wybierz się na wyspę Skye i odbądź trekking ze spektakularnymi widokami!

Ciekawostki​

1. W Szkocji używa się aż trzech języków – angielskiego, szkockiego oraz gaelickiego. Większość osób mówi po angielsku, choć możesz też usłyszeć miejscowy dialekt.
2. Spróbuj tamtejszego napoju Irn-Bru, który jest kultowy w Szkocji. Swego czasu cieszył się bardzo odważną i zabawną kampanią reklamową (w której wzięła udział nawet Doda). Przekaz każdej z reklam był mniej więcej taki: Mając Irn Bru, nic nie jest w stanie wyprowadzić mnie z równowagi. TUTAJ znajdziecie kompilację najzabawniejszych filmików.
3. Warto wiedzieć, że kilt jest tradycyjną szkocką odzieżą, noszoną głównie podczas specjalnych okazji lub wydarzeń. Krąży określenie “szkockiej spódniczki”, choć mało osób zdaje sobie sprawę z tego, że nazwanie w ten sposób kiltu w błyskawicznym tempie może wyprowadzić Szkota z równowagi. Jest to element tradycyjnego stroju, który zakłada się na wyjątkowe okazje, np. w dniu swojego ślubu kilt bardzo często jest elementem ubioru szkockiego Pana Młodego.
4. Jednym z najpopularniejszych miejsc związanych z powstaniem sagi Harrego Pottera jest kawiarnia „The Elephant House” w Edynburgu, gdzie autorka przesiadywała, pisząc pierwsze książki. To miejsce stało się swoistą mekką dla fanów, którzy odwiedzają je, aby poczuć atmosferę, która zainspirowała Rowling do stworzenia magicznego świata.
5. Szacuje się, że Szkocja posiadała około 3.5 tysiąca zamków. Z liczby tej do chwili obecnej przetrwało ich około 2 tysięcy.
6. Jednym z symboli Szkocji jest jednorożec, który jest obecny w herbie kraju.
7. Mieszkańcom Szkocji często przypisuje się rudy kolor włosów, który faktycznie występuje tam dość często. Podkreślono to w filmie animowanym Merida Waleczna, którego główna rudowłosa bohaterka pochodziła właśnie ze Szkocji.
8. Szkoci to naród, który w oryginalny sposób pielęgnuje pamięć o zmarłych. Poza nagrobkami, często oznaczają miejsca, w których ich bliscy lubili spędzać czas za życia. Wiele ławek posiada tabliczki z imieniem i nazwiskiem danej osoby. Często dodaje się też zachętę, aby dosiąść się do zmarłego i cieszyć się jego ulubionym widokiem.

Warto wiedzieć​

Poniżej zamieszczamy kilka przydatnych informacji i ciekawostek na temat Szkocji:

1. Pamiętaj, że w Szkocji obowiązuje ruch lewostronny na drogach. Bądź ostrożny podczas przekraczania ulicy i przy wypożyczaniu samochodu.
2. W gniazdkach na terenie Wielkiej Brytanii płynie prąd o napięciu 240V. Aby używać przedmiotów elektrycznych z Polski, niezbędny będzie adapter prądu. Awaryjnie, można je też kupić na lotniskach (w nieco wyższej cenie). 
3. Szkocki akcent może być czasami trudny do zrozumienia dla osób spoza kraju. Nie przejmuj się, jeśli będziesz mieć problem ze szkocką wersją języka angielskiego. Zapewniam Cię, że nie ty jeden… Powstało wiele zabawnych filmików na ten temat, polecam jeden z nich (TUTAJ).
4. Jeśli wybierasz się na wycieczkę do Loch Ness, bądź gotowy na opowieści o słynnym potworze. Zdecydowanie warto wybrać się na rejs po wspomnianym  jeziorze. 
5. W Szkocji w obiegu funkcjonują dwie waluty:  funt szkocki oraz brytyjski funt szterling. Upewnij się, że rozumiesz różnicę między nimi.
6. Posłuchaj szkockiej muzyki z dudami w roli głównej. Jednym z najsłynniejszych zespołów jest Red Hot Chilli Pipers, o niezwykle chwytliwej nazwie.
7. W trakcie podróży możesz spotkać słynne szkockie krowy pasące się na łąkach. To jeden z elementów tamtejszego krajobrazu i symbol narodowy.