Atrakcje Malta – język maltański, jego historia i ciekawe zwroty

Malti

Język maltański, z maltańskiego „Malti”, ma fascynującą historię, która odzwierciedla bogatą kulturową mozaikę Malty. Jest to jedyny semicki język urzędowy Unii Europejskiej i jedyny, który rozwinął się z arabskiego wprowadzonego na Maltę w okresie od IX do XII wieku przez arabskich najeźdźców z Afryki Północnej. Co interesujące, język maltański zachował wiele cech charakterystycznych dla arabskiej grupy języków. Równocześnie uległ znacznemu wpływowi języków romańskich, głównie włoskiego i sycylijskiego, a także angielskiego.

Po przejęciu władzy nad wyspami przez Rycerzy Joannitów w 1530 roku, język maltański zaczął ewoluować pod silnym wpływem włoskiego, który stał się językiem urzędowym i kultury. W okresie brytyjskiego panowania (1800-1964), angielski stał się kolejnym ważnym elementem w rozwoju maltańskiego. Dzięki temu maltański jest dzisiaj unikalną mieszanką semickiej gramatyki i słownictwa pochodzącego zarówno z języków semickich, jak i romańskich oraz angielskiego.

Skąd pochodzi język maltański? Historia i wpływy

Współczesny język maltański używany jest przez około pół miliona osób. Nie tylko na Malcie, ale także przez społeczności maltańskie mieszkające za granicą. Jest językiem o żywej tradycji literackiej i medialnej. Maltańskie stacje radiowe i telewizyjne nadają programy w tym języku, a autorzy maltańscy tworzą bogatą literaturę.

Unikalność maltańskiego jako semickiego języka europejskiego sprawia, że jest przedmiotem badań lingwistów i historyków. Jego historia pokazuje, jak język może ewoluować pod wpływem zmieniających się warunków politycznych oraz kontaktów kulturowych. I jak może służyć jako most łączący tak różne tradycje!

Pięć ciekawostek o języku maltańskim

1. Maltański jest jedynym oficjalnym językiem semickim Unii Europejskiej i jednym z niewielu semickich języków zapisywanych alfabetem łacińskim. Jego korzenie sięgają arabskiego, który przybył na Maltę wraz z arabskimi podbojami w średniowieczu.
2. Na przestrzeni wieków maltański ulegał wpływom wielu innych języków, zwłaszcza włoskiego (a konkretnie sycylijskiego), a także angielskiego. Dzięki temu w słownictwie maltańskim można znaleźć wiele zapożyczeń. Wewnątrz języka maltańskiego istnieją różne dialekty, które mogą różnić się między poszczególnymi regionami Malty. Różnice te są jednak stosunkowo niewielkie i dotyczą głównie wymowy oraz niektórych słów.
3. Maltański jest jednym z dwóch oficjalnych języków Malty (obok angielskiego). To oznacza, że jest używany we wszystkich aspektach życia publicznego – od edukacji po media i administrację rządową. Jest obecny w mediach — zarówno w tradycyjnych formach takich jak gazety i książki, jak i w nowoczesnych mediach elektronicznych.
4. Chociaż maltański ma semickie korzenie, jest zapisywany za pomocą zmodyfikowanego alfabetu łacińskiego. Alfabet zawiera kilka dodatkowych liter, takich jak Ċ, Ġ, Ħ, ż.
5. Na Malcie działa Akademia Języka Maltańskiego (L-Akkademja tal-Malti), której celem jest ochrona, zachowanie i promocja języka maltańskiego. Organizacja ta zajmuje się między innymi standaryzacją ortografii.

Język maltański stanowi ważny element tożsamości narodowej Malty i jest żywym świadectwem bogatej historii oraz kulturowej mozaiki tego wyspiarskiego kraju.

Przydatne zwroty po maltańsku dla turystów

Oto kilka przydatnych zwrotów, które mogą się przydać podczas wizyty na Malcie:

1. Witaj / Cześć – “Merħba” (mair-ha-ba)
2. Dzień dobry –
3. Tak- “Iva” (ee-va)
4. Nie – “Le” (leh)
5. Proszę – “Jekk jogħġbok” (yekk yoh-jbok)
6. Przepraszam – “Skużani” (skoo-zah-nee)
7. Jak się masz? – “Kif int?” (keef int)
8. Dobrze, dziękuję – “Tajjeb, grazzi” (tie-yeb, grat-tsee)
9. Ile to kosztuje? – “Kemm dan?” (kemm dan)
10. Dziękuję – “Grazzi” (grat-tsee)

Pamiętaj, że choć maltański jest językiem urzędowym na Malcie, większość mieszkańców mówi biegle po angielsku, więc komunikacja nie powinna stanowić większego problemu. Jednakże próba porozumiewania się w języku maltańskim z pewnością zostanie pozytywnie odebrana przez lokalnych mieszkańców.